Rodzaje zasuw stosowanych w sieciach wodociągowych
Zasuwy klinowe to podstawowe elementy armatury stosowane w instalacjach wodociągowych. Ich głównym zadaniem jest odcinanie przepływu wody w rurociągach. Zasuwy te charakteryzują się prostą budową i niezawodnością działania. Występują w różnych rozmiarach, od DN15 do DN600. Najpopularniejsze są modele o średnicach DN50-DN200. Zasuwy klinowe produkowane są z żeliwa sferoidalnego lub stali nierdzewnej. Wybór materiału zależy od warunków pracy i agresywności medium.
Zasuwa klinowa ecovalve to nowoczesne rozwiązanie o podwyższonej trwałości. Cechuje się ona zoptymalizowaną konstrukcją, która zapewnia szczelne zamknięcie przy mniejszym momencie obrotowym. Dzięki temu obsługa zasuw jest łatwiejsza. Modele ecovalve mają też zwiększoną odporność na korozję. Dostępne są w wersjach z trzpieniem wznoszącym lub niewznoszącym. Te drugie sprawdzają się lepiej w ciasnych przestrzeniach.
Oprócz zasuw klinowych, w sieciach wodociągowych stosuje się też zasuwy nożowe. Służą one głównie do odcinania przepływu medium z zawartością części stałych. Ich zaletą jest możliwość montażu między kołnierzami, bez potrzeby stosowania dodatkowych uszczelek. Zasuwy nożowe dostępne są w wersjach do montażu naziemnego i podziemnego. Te drugie wyposażone są w przedłużony trzpień i skrzynkę uliczną.
Przy doborze zasuw należy zwrócić uwagę na ciśnienie nominalne. Standardowe modele mają PN10 lub PN16. Do bardziej wymagających zastosowań dostępne są zasuwy o wyższych parametrach, nawet do PN40. Ważny jest też materiał uszczelnienia – najczęściej stosuje się EPDM lub NBR. Ten pierwszy lepiej sprawdza się w kontakcie z wodą pitną.
Kluczowe parametry przy wyborze zaworów wodociągowych
Zawory wodociągowe to szeroka grupa produktów obejmująca m.in. zawory zwrotne, odpowietrzające i regulacyjne. Przy ich doborze należy uwzględnić kilka kluczowych parametrów. Pierwszym z nich jest średnica nominalna, która powinna być dostosowana do przekroju rurociągu. Typowe rozmiary to DN15-DN300. Dla większych instalacji stosuje się zawory o średnicach do DN1000.
Ciśnienie nominalne to kolejny istotny parametr. Standardowe zawory mają PN10 lub PN16, ale dostępne są też modele o wyższych wartościach, nawet do PN64. Wybór zależy od ciśnienia panującego w instalacji. Należy uwzględnić także maksymalne ciśnienie różnicowe, przy którym zawór będzie prawidłowo funkcjonował. Dla zaworów regulacyjnych ważna jest też charakterystyka przepływu – liniowa, równoprocentowa lub szybkootwieralna.
Materiał korpusu ma duży wpływ na trwałość i cenę zaworu. Najpopularniejsze są żeliwo szare, sferoidalne oraz brąz. Do bardziej wymagających zastosowań stosuje się stal nierdzewną lub nawet stopy specjalne. Wybór zależy od agresywności medium i warunków pracy. Dla wody pitnej zaleca się materiały posiadające odpowiednie atesty higieniczne.
Sposób przyłączenia to kolejny aspekt do rozważenia. Najpopularniejsze są zawory kołnierzowe, ale stosuje się też gwintowane, do spawania lub zaciskowe. Wybór zależy od rodzaju instalacji i preferencji montażowych. Warto też zwrócić uwagę na rodzaj napędu – ręczny, elektryczny lub pneumatyczny. Ten ostatni sprawdza się najlepiej w instalacjach wymagających szybkiego zamykania.
Najczęstsze błędy przy montażu i eksploatacji armatury wodociągowej
Jednym z najczęstszych błędów jest niewłaściwy dobór materiałów uszczelniających. Stosowanie nieodpowiednich uszczelek może prowadzić do nieszczelności lub nawet uszkodzenia armatury. Do wody pitnej należy używać wyłącznie atestowanych materiałów. Popularne są uszczelki z EPDM, które charakteryzują się dobrą odpornością na starzenie. Dla instalacji ciepłej wody lepiej sprawdzają się uszczelnienia z PTFE.
Zasuwa klinowa ecovalve wymaga prawidłowego ustawienia podczas montażu. Błędem jest instalowanie jej w pozycji innej niż zalecana przez producenta. Najczęściej powinny być montowane z trzpieniem pionowo do góry. Montaż w niewłaściwej pozycji może prowadzić do przyspieszonego zużycia uszczelnień i mechanizmów wewnętrznych. Ważne jest też zachowanie odpowiednich odległości od innych elementów instalacji, aby umożliwić swobodną obsługę.
Niewłaściwe zabezpieczenie antykorozyjne to kolejny częsty problem. Dotyczy to zwłaszcza armatury montowanej w gruncie lub narażonej na agresywne warunki atmosferyczne. Brak odpowiedniej ochrony prowadzi do szybkiej korozji zewnętrznej. Zaleca się stosowanie specjalnych taśm lub powłok ochronnych. Dla armatury podziemnej konieczne jest też prawidłowe odwodnienie komory, w której jest zainstalowana.
Zaniedbania w zakresie konserwacji to błąd skutkujący skróceniem żywotności armatury. Regularne przeglądy i smarowanie mechanizmów są kluczowe dla zachowania sprawności. Szczególnie ważne jest to w przypadku zasuw rzadko używanych. Ich okresowe uruchamianie zapobiega zatarciu. Dla zaworów z napędami elektrycznymi konieczne są też przeglądy instalacji elektrycznej i ustawień siłowników.
